Roma ve Augustus Tapınağı (Kadıoğlu, 2021, 178, Figür 65a)

Magnesia’daki Zeus Sosipolis Tapınağı gibi olasılıkla agora’nın içinde yer alan tapınakla ilgili bilgilerimiz şimdilik oldukça sınırlıdır. Bouleuterion’un güneydoğusunda 8,10 x 18,40 m ölçülerindeki bu küçük tapınak, pronaos, cella ve opisthodomos olmak üzere üç bölümlüdür. Doğuya yönlendirilen Yunan tapınaklarının aksine tapınağın girişi güneybatıya bakmaktadır. Yaklaşık 24°’lik bir açıyla güneybatıya yönlendirilen agora’daki tapınak, bu yönüyle Ankyra Augustus ve Roma tapınaklarına (44°) benzerlik gösterir. Günümüzde sadece üst yüzeyi görülebilen tapınağın cella duvarı, bouleuterion’un doğu duvarında ya da Dionysos Kutsal Alanı temenos duvarlarında olduğu gibi çift çeperli ve atkılı olarak inşa edilmiştir. Tapınağın uzun kenar duvarları ile opisthodomos duvarı yaklaşık 1,10 m ve pronaos duvarı 1,20 m kalınlığındadır.

Uzun dikdörtgen planlı tapınağın pronaos’u 5,50 metre derinliğiyle 9,50 m derinliğindeki cella’nın hemen hemen yarısı kadardır (1 : 2 oranlı). Dar opisthodomos 2,15 m derinliğiyle, pronaos derinliğinin hemen hemen yarısına eşittir. Dolayısıyla pronaos’tan başlamak üzere tapınak bölümlerinin birbirlerine oranı 2 : 4: 1’dir. Bu oranları ile agora’daki bu tapınak, Menderes Magnesiası Zeus Sosipolis Tapınağı (7,38 x 15,82 m)10 ve daha büyük ölçekli Teos’taki Dionysos Tapınağı ya da Priene’deki Athena Tapınağı’na orantısal açıdan benzerdir. Hellenistik Dönem’de Batı Anadolu’da küçük ölçekli birçok tapınakta görüldüğü üzere, Teos Agora’sındaki bu küçük tapınağın prostylos planlı olduğu, ancak opisthodomos iç derinliğinin çok dar olması nedeniyle D. M. Uz tarafından tetrastyl-amphiprostylos planlı olabileceği de önerilmiştir. Ancak güncel araştırmalar bunu desteklememektedir.

Teos ve yakın çevresi arkeolojik haritası (Kadıoğlu, 2021, 25, Harita 4)