Külahlıkırtepe üzerindeki klasik sur kalıntısı (Kadıoğlu, 2021, 153, Figür 54)
Antikçağ kaynakları, Teos’ta MÖ 5. yüzyılın son çeyreğine ve MÖ 4. yüzyılın ortalarına tarihlenen bir savunma duvarından bahseder. Peloponnesos Savaşı’nın 20. yılında (MÖ 412 yılı yazı) Spartalılar ile Atinalılar, müreffeh kent Teos için şiddetle savaşmışlardır. 1980-1992 yıllarında Teos’ta yüzey araştırmaları yapan D. M. Uz, Akropolis’in kuzeydoğusunda yer alan Külahlıkır Tepesi’nin üzerinde hem doğu hem batı tarafta oldukça güçlü bir savunma duvarının varlığına değinmiştir. Uz, Külahlıkır Tepesi’nin üzerinde şehrin nekropolüne ait özellikle Klazomenai tipi MÖ 6. yüzyıla ait boyalı bir örnek ile çok sayıda pişmiş toprak lahit parçası ve daha geç dönemlerin kesme taş sandukalarının yer yer açılmış olarak görüldüğünden bahsetmiştir. Antikçağ’da Sığacık Limanı’nın güneye doğru daha içerlek bir koy olması nedeniyle Teos Yarımadası’nın anakarayla ilişkisini kesecek şekilde koruyan Külahlıkır Tepesi, savunma sistemi içine dahil edilmiş olmalıdır
Teos kenti savunma sistemlerinin araştırılmasına yönelik 2019 yılında sürdürülen temizlik ve kısmi kazı çalışmalarıyla tekrar ele alınan Külahlıkır Tepesi’nin üzerindeki kuzey-güney doğrultulu duvar kalıntılarının, kenti çevreleyen Hellenistik Sur’dan bağımsız ve teknik açıdan farklı biçimde inşa edildiği anlaşılmıştır. Bu çalışmalarda Külahlıkır Tepesi’nde yapılan önceki çalışmalarda belirtilen bir nekropole işaret edebilecek herhangi bir buluntuya da rastlanmamıştır. Bu çalışmalarda Külahlıkır Tepesi’nin zirvesinde (+25,10 m kotunda) yaklaşık 17 m genişliğindeki düzlüğün sadece doğu sınırında güneyden kuzeye uzanan 74,5 m uzunluğunda hemen hemen kuzey-güney aksında yerel kireçtaşı büyük dikdörtgen bloklardan örülmüş; kalınlığı kesin tespit edilemese de yüzeyde görünen kısmı kadarıyla 1,70 m ile 2,05 m arasında değişen bir savunma duvar hattı belgelenmiştir
Teos ve yakın çevresi arkeolojik haritası (Kadıoğlu, 2021, 25, Harita 4)