Derin Sığacık Körfezi’nin güneydoğu ucunda düz ovada yer alan Sığacık yerleşimi, özel bir şekilde güçlendirilmiş beş köşeli bir kale duvarıyla çevrelenmiştir. Kuzeybatı köşesinde koyun içine doğru uzanan üç adet çokgen kuleyle (burç) desteklenen üçgen planlı küçük bir “uç kale’ye” sahiptir. 25 Doğu duvarı haricinde kalenin diğer duvarlarında birer kemerli kapı mevcuttur. Sur bedeninin dış yüzünde Teos antik kentinden getirilen genelde büyük boyutlu bloklar devşirme kullanılmıştır. Sur bedeninin iç cephesi ise daha küçük boyutlu yapı taşları ile moloz taşlardan örülmüş olup dış ve iç duvar arasında kalan boşluk içerisinde tuğla kırığı olmayan beyaz renkli kireç harcıyla doldurulmuştur.
Sığacık Kalesi planı, 2020 (Müller Wiener 1962, res. 4-5’ten güncellenerek)(Kadıoğlu, 2021, 371, Plan 13)
Sığacık Kalesi’nin inşa kitabesi günümüze ulaşmadığından ancak seyyahların vermiş olduğu bilgiler, sur inşa tekniği ile planı ve Osmanlı arşiv belgelerinin yardımı ile bir tarihleme önerisi yapılabilmektedir. Piri Reis’in 1525 yılında hazırlamış olduğu Kitab-ı Bahriye’sinde Sığacık Limanı’nı etraflıca tanımlamasına karşılık bir kaleden söz etmemesi, haritanın Kanuni Sultan Süleyman zamanında tamamlanarak padişaha takdim edildiği dönemde, yani Rhodos Seferi öncesinde kalenin henüz inşa halinde olduğu şeklinde yorumlanmıştır.
Sığla Kalesi’nden her ne kadar 18. ve 19. yüzyıl seyyahları Ceneviz Kalesi olarak bahsetmiş olsalar da söz konusu kale, mimarlık tarihi açısından 15. yüzyılın son çeyreğinden daha erkene tarihlenememektedir. Bu dönemde bölgedeki tek hâkim gücün Osmanlılar olması nedeniyle Sığla Kalesi’nin Ceneviz Kalesi olarak adlandırılması doğru değildir. Yukarıda bahsi geçen belgelerle de bu konu açıklık kazanmaktadır.
Sığacık kaleiçi ve limanı 2021 (Kadıoğlu, 2021, 368, Figür 191)
Teos ve yakın çevresi arkeolojik haritası (Kadıoğlu, 2021, 25, Harita 4)