BOULEUTERION

Teos Antik Kenti’nin günümüze ulaşan en iyi korunmuş yapısı olan Bouleuterion, danışma meclisinin kent devlet yönetimi için kararlar aldığı üstü kapalı yapıdır. Bouleuterion kentin yönetim merkezi olduğu kadar başka amaçlara da hizmet etmiştir. Kentte bulunan yazıtlar aracılığı ile yapının eğitim ve genel okul sınavlarının yapılması amacıyla da kullanıldığı bilinmektedir. Yapıya eklenen sahne (pulpitum) ise yapının bir müzik salonu (odeon) olarak da kullanıldığını göstermektedir. Kapasitesinin meclis üye sayısından fazla olması da bu çeşitli kullanımlar ile ilişkilidir.

Kentte bulunan “III. Antiokhos Megas ile Kraliçe Laodike’yi Onurlandırma Kararnamesi” ve “Polythros Vakıf Yazıtı” gibi epigrafik belgeler MÖ 3. yüzyılın sonundan itibaren kentte bir Bouleuterion olduğunu kanıtlamaktadır. Bouleuterion kazılarında ele geçen ve MS 1. yüzyılın sonuna tarihlendirilen Tiberius Claudius Kalobrotos ve oğlu Tiberius Claudius Phesinos’un onurlandırılmasına ilişkin yazıtlı heykel kaideleri yapıda MS 1. yüzyılın sonunda gerçekleştirilen değişikliklere işaret eder. Yapının güney duvarı, Geç Roma Suru’nun inşası sırasında yoğun bir tamirat geçirmiş, yine aynı dönemde yapının güneybatı köşesine bir kule eklenmiştir. MÖ 3. yüzyılın sonu itibariyle varlığı bilinen Bouleuterion, MS 1. yüzyılda yapılan değişiklikler ve MS 3. yüzyıldaki tamirat ve eklemeler ile günümüze ulaşmıştır.

Yaklaşık 800 kişi kapasiteli yapı, Agora’nın kuzeybatı ucunda dikdörtgen planlı olarak düz bir alana inşa edilmiştir. Güneydoğuya yönlendirilmiş ve üstü beşik çatı ile örtülü yapı 17 oturma sırasına sahip bir cavea, cavea’yı her iki uçtan sınırlayan diagonal analemma duvarları, girişler (parodos), cavea’nın üst kısmına geçiş sağlayan güney ve kuzeydeki merdivenli koridorlar, orkhestra, alçak bir sahne (pulpitum) ve yapıya ana girişleri sağlayan iki kapının bulunduğu doğu duvarından oluşur. Cavea üç merdiven sırası (klimakes) ile dört eşit dilime (kerkides) ayrılmıştır. Bu merdiven sıralarına (klimakes) ek olarak cavea’yı sonlandıran analemma duvarına bitişik ve orkhestra’ya inişin olmadığı 2 merdiven sırası (klimakes) daha bulunur. Oturma sıraları yaklaşık 38 cm yüksekliğinde olup her oturma sırasına 2 merdiven basamağı denk gelir. Kuzey ve Güney uçlarda bulunan merdivenli koridorlar 30 basamak ile parodos’tan cavea’nın üst kısmına erşim sağlamaktadır. Orkhestra dikdörtgen biçimli renkli mermer plakalarla ile kaplanmıştır. Doğu Duvarına bitişik sahne (pulpitum), harçlı tuğladan inşa edilmiş ve mermer plakalar ile kaplanmış bir sahne duvarına (frons pulpiti) sahiptir. Sahneye çıkış, yapının ana girişlerinin de bulunduğu parodos’tan basamaklar ile sağlanmaktadır. Parodos zemini çeşitli ebatlarda dikdörtgen plakalarla kaplıdır. Diagonal analemma duvarlarının orkhestra’ya bakan uçları yarım sütun gövdeleri ile sonlanmıştır.

Yapıya giriş yapının doğusunda bulunan 3 tarafı revaklı (portiko) bir avludan sağlanmaktadır. Doğu duvarının kuzey ve güney uçlarında bulunan kapılara bitişik kuzey ve güney portikolar, doğuda bunlara dik bir portiko ile birleşerek dört tarafı kapalı avluyu oluşturur. Doğu portiko’da bulunan bir propylon avluyu dışarıya bağlamakta, kuzey ve güney portiko’nun Bouleuterion’un Doğu duvarı ile birleştiği yerdeki kapılarda avludan Bouleuterion’a geçişi sağlamaktadır. 6,5 metre genişliğindeki portiko’lar tek sıra basamağa (stylobat) sahiptir. Portiko’nun ön cephesini yaklaşık 2 metre aralıklarla sıralanmış alt kısmı yivsiz sütun taşınmaktadır. Doğrudan portiko zeminine (stylobat) oturan alt kısmı yivsiz sütunlar olasılıkla bir dor başlığı ile cephe saçaklığını taşımaktadır. Saçaklık kısmı üç kademeli (fascia) arşitrav, üzerinde düz bir friz sırası ve en üstte diş sırası bulunan korniş bloklarından oluşur.